Menu
Close

🌿 FAQ: Wszystko, co musisz wiedzieć o morwie

Morwa to nie tylko smaczny owoc, ale także superfood o wielu właściwościach zdrowotnych. Chcesz dowiedzieć się, jakie ma wartości odżywcze, jak można ją wykorzystać w kuchni i kiedy najlepiej ją kupić? Przygotowaliśmy dla Ciebie kompleksowy przewodnik oparty na naukowych źródłach.

🍇 Co to jest morwa?

Morwa (Morus L.) to rodzaj drzew należący do rodziny morwowatych (Moraceae). Roślina ta występuje głównie w strefach umiarkowanych i subtropikalnych. Owoce morwy przypominają wyglądem jeżyny i występują w kolorach: białym, czerwonym i czarnym. Są znane ze swojego naturalnie słodkiego smaku i licznych właściwości prozdrowotnych.

🌍 Występowanie: Naturalnie występuje w Azji, ale jest uprawiana na całym świecie, w tym w Polsce.

🍒 Najpopularniejsze rodzaje morwy w handlu

  • Morwa biała (Morus alba) – najczęstsza w Polsce, słodka, stosowana m.in. jako suplement diety i środek na obniżenie cukru [1].
  • Morwa czarna (Morus nigra) – o intensywnym smaku i większej ilości antyoksydantów.
  • Morwa czerwona (Morus rubra) – rzadziej spotykana, głównie w USA i lokalnie w Azji.
  • Suszone owoce morwy – dostępne w polskich sklepach także w wersji ekologicznej (bio).
  • Liście morwy – wykorzystywane jako herbata (np. Herbapol) i suplementy na poziom cukru we krwi.
  • Morwa w proszku – do smoothies lub kapsułek jako dodatek dietetyczny.
  • Dżemy, konfitury, syropy z morwy – dostępne m.in. od lokalnych producentów z Podkarpacia i Lubelszczyzny.

💊 Jakie substancje zawiera morwa?

Morwa to prawdziwa bomba zdrowotna. Zawiera:

  • Antocyjany (szczególnie w morwie czarnej) – silne przeciwutleniacze wspomagające walkę z wolnymi rodnikami [2].
  • Resweratrol – związek o działaniu kardioprotekcyjnym i przeciwzapalnym [3].
  • Kwercetyna – wykazuje właściwości przeciwhistaminowe i antynowotworowe [4].
  • Duże ilości witaminy C – wzmacnia odporność, działa przeciwutleniająco.
  • Żelazo – wspomaga produkcję czerwonych krwinek.
  • Wapń i magnez – wspierają kości i układ nerwowy.
  • Witamina K – odpowiedzialna za krzepnięcie krwi.
  • Witamina E – opóźnia procesy starzenia skóry.

📊 Składniki odżywcze na 100 g świeżej morwy

Źródła: [USDA FoodData Central, NutritionData, IŻŻ Polska]

  • Kalorie: 43 kcal
  • Białko: 1,4 g
  • Tłuszcz: 0,4 g
  • Węglowodany: 9,8 g
  • Błonnik: 1,7 g (6% RWS)
  • Witamina C: 36,4 mg (61% RWS)
  • Żelazo: 1,85 mg (10% RWS)
  • Wapń: 39 mg (4% RWS)
  • Magnez: 18 mg (5% RWS)
  • witamina K: 7,8 µg (10% RWS)
  • Indeks glikemiczny (IG): 25 (niski)

🥄 Składniki odżywcze w 1 g morwy suszonej

  • Kalorie: ok. 3,5 kcal
  • Cukry: około 0,8 g
  • Włókno: 0,1 g

🌎 Występowanie i import do Polski

Morwa pochodzi głównie z:

  • Chiny – największy producent (60% światowej produkcji).
  • Turcja – duży eksporter suszonych owoców morwy.
  • Iran – źródło dla przetworów i suszu.
  • Uzbekistan – import do Polski głównie przez pośredników.

Najwięksi importerzy to: USA, Niemcy, Rosja, Japonia. Polska importuje głównie z Turcji, Iranu oraz Uzbekistanu.

🌱 Uprawa morwy w Polsce

Morwa jest odporna na mróz i dobrze rośnie w naszym klimacie, szczególnie na południu i wschodzie kraju. Najlepiej rozwija się na glebach żyznych, przepuszczalnych i słonecznych stanowiskach.

🍏 Czy można jeść morwę na surowo?

Tak! Morwę można bezpiecznie spożywać na surowo. Ważne:

  • Dokładnie umyć owoce.
  • Nie jeść niedojrzałych – mogą być cierpkie i powodować bóle brzucha.
  • Osoby z cukrzycą – morwa obniża poziom glukozy, ale należy spożywać z umiarem.

🌼 Kiedy i jak sadzić morwę?

  • Najlepiej sadzić ją wiosną lub jesienią.
  • Polecane są sadzonki dwuletnie dostępne w szkółkach.
  • Morwa kwitnie w maju–czerwcu, a owoce dojrzewają w lipcu–sierpniu.

🧺 Kiedy zbierać i jak przechowywać morwę?

  • Zbiór: od lipca do sierpnia.
  • Przechowywać można do 2 dni w lodówce.
  • Można suszyć lub zamrażać.

🍯 Popularne przetwory z morwy

  • Dżem z morwy – słodki, z dodatkiem cytryny i cukru (do chleba, naleśników).
  • Konfitura – gęstsza niż dżem, idealna do deserów.
  • Syrop z morwy – świetny do herbaty lub drinków.
  • Herbata z liści morwy – znana jako regulująca cukier.

👩‍🍳 Do czego pasuje morwa? Przykłady:

  • Jogurt naturalny (z morwą zamiast cukru)
  • Owsianka z suszoną morwą
  • Kompot z morwy i jabłek
  • Naleśniki z nadzieniem morwowym
  • Lody z morwą i miodem

🥘 Popularne dania z morwą na świecie

🇹🇷 Pekmez (Turcja) – gęsty syrop z morwy gotowany przez kilka godzin, używany do śniadań lub deserów.

Składniki:

  • 3 kg świeżej morwy,
  • sok z 1 cytryny,
  • opcjonalnie: cukier

Metoda: ugniatanie owoców, gotowanie i odcedzanie soku, redukcja do gęstej konsystencji.

🇰🇷 Morwa fermentowana (Korea) – stosowana w medycynie ludowej i kuchni jako probiotyk.

🇮🇷 Zufa (Iran) – wypiek z suszoną morwą, orzechami i przyprawami, przypominający baklawę.

🇺🇸 Muffiny morwowe – ciasto z ciemną morwą zamiast borówki, bogatsze w żelazo i przeciwutleniacze.

🍽 Sekrety kulinarne – kuchenne sztuczki z morwą

  • Morwa bardzo szybko fermentuje – jedz bądź przetwarzaj w max. 48 h.
  • Dobrze komponuje się z cytrusami – dodaj cytrynę lub pomarańczę, by wydobyć smak.
  • Suszoną morwę można mielić i dodawać do ciastek jako naturalny słodzik.
  • Liofilizowaną morwę warto przechowywać w słoiku próżniowym – zachowuje smak i właściwości nawet kilka miesięcy.

📌 Ciekawostki i ostrzeżenia

  • 🍃 Morwa była tradycyjnie używana jako pokarm dla jedwabników w Chinach [5].
  • 🍇 Owoce morwy mają właściwości przeciwwirusowe – badania na RSV i wirusach grypy [6].
  • ⚠️ Nadmierne spożycie morwy może wywołać efekt przeczyszczający.
  • 🚫 Morwa nie jest typowym alergenem, ale sporadycznie odnotowano reakcje krzyżowe (np. z pyłkami brzozy).

📆 Kiedy jest sezon na morwę i ceny?

  • Sezon: lipiec–sierpień.
  • Najdroższe: czerwiec (20–25 zł/kg za świeżą ekologiczną).
  • Najtańsze: sierpień (12–15 zł/kg na targach, owoce ostatniego zbioru).
  • Suszona morwa: średnio 8–12 zł/100g w sklepach eko.

📚 Podsumowanie

Morwa to owoc, któremu warto poświęcić uwagę nie tylko ze względu na smak, ale też prozdrowotne właściwości. Jest niskokaloryczna, pełna przeciwutleniaczy, witamin i korzystnie wpływa na poziom cukru we krwi. Może być spożywana na surowo, suszona, w postaci dżemów czy dodatków do dań z różnych stron świata. Uprawa morwy możliwa jest także w Polsce.

📖 Wykorzystane źródła

[1] U.S. Department of Agriculture (USDA) FoodData Central
[2] PDR for Herbal Medicines. Thomson Healthcare, 2007
[3] Ramya, H.G. et al. (2012). “Antidiabetic effect of Morus alba Linn.” International Journal of Biological & Pharmaceutical Research
[4] Iwona Wawer, "Fitoterapia", PZWL, 2021
[5] Zhang, W. et al. (2018), Journal of Ethnopharmacology
[6] Jeong et al., “Antiviral effect of morus extract on respiratory viruses”, Virology Journal, 2016
[7] Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ), Składniki odżywcze produktów spożywczych
[8] European Food Safety Authority (EFSA) RWS Tables

🍽 Smacznego z morwą – jednym z najstarszych, a wciąż niedocenianych superowoców!