🍋 Mango — Najczęstsze pytania i fakty (FAQ)
Mango to egzotyczny owoc, który od wieków fascynuje swoim smakiem, zapachem i wartościami odżywczymi. W artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania dotyczące mango – od odmian i właściwości zdrowotnych aż po przepisy, wskazówki kulinarne, sezonowość i ciekawostki. Wszystko w oparciu o rzetelne źródła naukowe oraz dane gospodarcze.
🥭 Co to jest mango?
Mango (Mangifera indica) to owoc drzewa tropikalnego pochodzącego z południowej Azji, uprawiany od ponad 4000 lat. Nazywany jest także „królem owoców”. Charakteryzuje się soczystym, żółtopomarańczowym miąższem, lekko włóknistą strukturą i słodko-kwaśnym smakiem.
Źródła:
International Journal of Food Science, 2022
U.S. Department of Agriculture Database (USDA)
🍈 Najpopularniejsze odmiany mango dostępne w Polsce
Na rynku polskim najczęściej spotykane są:
- Kent – słodkie, niemal bez włókien, z Peru i Brazylii
- Keitt – zielone nawet dojrzałe, soczyste, z Meksyku
- Tommy Atkins – jędrne, mniej słodkie, z Brazylii, Peru i Dominikany
- Palmer – bardzo słodkie i duże
- Ataulfo (Honey) – mniejsze, mocno słodkie, kremowy miąższ, z Ekwadoru i Meksyku
- Nam Dok Mai – aromatyczne, o owocowym zapachu (rzadziej w handlu)
- Amrapali, Kesar – odmiany indyjskie, bardziej aromatyczne i drobniejsze
🍊 Jakie substancje i witaminy zawiera mango?
Mango to prawdziwa bomba odżywcza! Zawiera:
- Witamina C – wzmacnia odporność, działa przeciwutleniająco
- Witamina A (beta-karoten) – wspomaga wzrok i skórę
- Witamina E – neutralizuje wolne rodniki
- Kwas foliowy (wit. B9) – wspomaga rozwój płodu, produkcję krwi
- Błonnik – reguluje trawienie
- Polifenole i mangiferyna – działają przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo
- Potas – reguluje ciśnienie krwi
Źródła:
USDA National Nutrient Database
Journal of Food Science and Technology, 2020
Nutrients 2019, 11(6), 1232
🥦 Składniki i wartości odżywcze mango na 100g
- Kalorie: 60 kcal
- Białko: 0,8 g
- Tłuszcze: 0,4 g
- Węglowodany: 15 g
- Błonnik: 1,6 g
- Cukry: 13,7 g
Witaminy i składniki mineralne (RWS – Referencyjna Wartość Spożycia):
- Wit. C – 36 mg (60% RWS)
- Wit. A – 54 μg (7% RWS)
- Foliany – 43 μg (11% RWS)
- Wit. E – 0,9 mg (8% RWS)
- Potas – 168 mg (8% RWS)
- Magnez – 10 mg (3% RWS)
Indeks glikemiczny mango: 51–56 (średni)
Źródła:
USDA, World Health Organization – Codex Alimentarius
📦 Skąd pochodzi mango i kto je importuje?
Mango uprawia się głównie w Indiach (ponad 40% światowej produkcji), Meksyku, Peru, Pakistanie, Brazylii, Tajlandii i Filipinach. Polska importuje mango głównie z:
- Peru
- Brazylii
- Ekwadoru
- Meksyku
- Dominikany
Najwięksi światowi eksporterzy to: Meksyk, Peru, Indie, Holandia (jako pośrednik).
Źródła:
FAO Statistics, Eurostat, Ministerstwo Rozwoju i Technologii
🌱 Czy mango można uprawiać w Polsce?
Mango jest tropikalną rośliną — nie rośnie w gruncie w Polsce ze względu na niskie temperatury, ale można je uprawiać z pestki w doniczce w domu, jako roślinę ozdobną lub bonsai.
- Wymaga gleby przepuszczalnej i dużej ilości światła
- Potrzebuje temperatury min. 18°C (optymalnie 24–32°C)
🌸 Kiedy sadzić mango i kiedy dojrzewa?
- Sadzonki z pestki najlepiej sadzić wczesną wiosną
- Kwiaty pojawiają się po 2–3 latach w przyjaznym klimacie
- Owoc dojrzewa 3–6 miesięcy po kwitnieniu
Polskie warunki nie sprzyjają owocowaniu – to raczej roślina pokojowa.
🥭 Jak bezpiecznie spożywać mango?
- Mango można jeść na surowo – obrane i pokrojone w kostkę
- Skórki i pestki nie są jadalne
- Sok z niedojrzałego mango może działać drażniąco na żołądek
Uwaga! Skórka mango zawiera urushiol (podobny do tego w trującym bluszczu) – u wrażliwych osób może wywołać alergię skórną.
🧊 Jak przechowywać mango?
- Niedojrzałe mango: w temperaturze pokojowej do dojrzewania
- Dojrzałe mango: przechowywać w lodówce do 5 dni
- Mrożenie: możliwe po pokrojeniu w kostkę – do 6 miesięcy
🍯 Popularne przetwory z mango
- Dżemy i konfitury
- Mango chutney – indyjski sos z przyprawami
- Sok i nektar z mango
- Lassi – jogurtowy koktajl z Indii
- Lody i sorbety mango
- Puree mango – do deserów i wypieków
Pasują do dań kuchni tajskiej, indyjskiej, meksykańskiej i bliskowschodniej.
🍛 Popularne dania z mango z całego świata
- 🥭 Mango sticky rice (Tajlandia) – kleisty ryż z mlekiem kokosowym i plasterkami mango
- 🥙 Mango salsa (Meksyk) – kostki mango z papryką, cebulą, limonką i kolendrą
- 🍗 Curry z mango (Indie) – kawałki mango w sosie curry z mlekiem kokosowym i przyprawami
- 🍧 Mango lassi (Indie) – koktajl z jogurtu, mango, kardamonu i miodu
- 🥗 Azjatycka sałatka z mango – z czerwoną cebulą, chili, limonką, miętą
- 🧁 Mango mousse – mus z mango, śmietanki i żelatyny
- 🥣 Smoothie bowl z mango i nasionami chia
🧑🍳 Sekrety kulinarne: gotowanie z mango
- Dojrzałe mango najlepiej kroić w kostkę bez obierania – naciąć krzyżyk i „wywinąć” skórkę
- W mango można zastąpić cukier w deserach
- Puree mango dodaje wilgoci do wypieków
- Mango dobrze komponuje się z limonką, imbirem, chili i miętą
- Mango w sałatkach smakuje lepiej po schłodzeniu!
❗ Ciekawostki i ostrzeżenia
- Mango jest spokrewnione z nerkowcem i pistacją – może wywoływać reakcje alergiczne u wrażliwych osób
- Skórka mango zawiera urushiol – substancję mogącą powodować wysypkę (źródło: Dermatitis Journal, 2018)
- Mango może wpływać na obniżenie poziomu cholesterolu LDL (źródło: Nutrients, 2020)
- Mango to jeden z niewielu owoców zawierających mangiferynę – silny antyoksydant
🗓️ Sezonowość mango: Kiedy kupować taniej?
- Główne zbiory: marzec–maj (Indie), październik–styczeń (Ameryka Południowa)
- Najniższe ceny: maj–czerwiec (dostępność z Meksyku i Brazylii)
- Najwyższe ceny: listopad–luty (przy ograniczonej podaży)
Przeciętne ceny 1 sztuki w Polsce (2023):
- Maj–czerwiec: 3–4 zł
- Wrzesień: 4–6 zł
- Grudzień–styczeń: 6–8 zł za sztukę (w zależności od odmiany)
📘 Podsumowanie
Mango to nie tylko pyszny owoc, ale również skarbnica substancji odżywczych i kulinarnej inspiracji. Można je spożywać na wiele sposobów – na surowo, w daniach mięsnych, deserach czy napojach. Choć nie da się go uprawiać w Polsce na skalę przemysłową, import zapewnia jego stałą obecność w sklepach. To owoc korzystny dla zdrowia, ale jak zawsze – należy go spożywać z umiarem i uwagą na alergie.
📚 Źródła:
- USDA National Nutrient Database
- Journal of Food Science and Technology, 2020
- Nutrients 2019, 11(6), 1232
- International Journal of Food Sciences, 2022
- Eurostat 2023, FAO Crop Statistics
- "Dermatitis" Journal, April 2018
- Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Smacznego mango! 🥭