Menu
Close

📝 FAQ: Kiszone cykorie – wszystko, co warto o nich wiedzieć!

Kiszona cykoria, choć wciąż rzadko spotykana na polskich stołach, zyskuje na popularności dzięki swojemu wyjątkowemu smakowi i bogactwu wartości odżywczych. Dowiedz się wszystkiego na temat tego zdrowego i ciekawego warzywnego przetworu!

🥬 Co to jest kiszona cykoria?

Cykoria (Cichorium intybus var. foliosum) to warzywo liściaste z rodziny astrowatych (Asteraceae), które najczęściej spotykane jest pod postacią cykorii sałatowej (endywia) lub cykorii brukselki (witloof). Kiszenie tej rośliny staje się coraz popularniejsze – polega na fermentacji mlekowej, podobnie jak w przypadku ogórków czy kapusty. Kiszenie wydobywa z cykorii ogniście kwaśny, lekko gorzkawy smak i przekształca ją w probiotyczny, zdrowotny dodatek do dań.

🛒 Najpopularniejsze rodzaje kiszonej cykorii w handlu (szczególnie w Polsce)

W Polsce kiszona cykoria nie jest jeszcze produktem masowym, ale można ją znaleźć w sklepach ekologicznych, na lokalnych bazarach ze zdrową żywnością oraz od prywatnych wytwórców. Oto kilka przykładów dostępnych wariantów:

  • Kiszonki mieszanek warzywnych z cykorią (np. cykoria marchew imbir) – dostępne np. w lokalnych przetwórniach na Podkarpaciu
  • Kiszonki "slow food" – domowe, ręcznie produkowane z Belgii, Holandii i Niemiec sprowadzane przez sklepy eko (np. Bio Raj, Smak Natury)
  • Cykoria kiszona z jabłkiem i czosnkiem (produkt dostępny sezonowo w sklepach eko w formie limitowanej edycji)
  • Witloof fermentowany w stylu koreańskim (z dodatkiem chili, czosnku i imbiru – na wzór kimchi)

💊 Jakie substancje i witaminy zawiera kiszona cykoria?

Kiszona cykoria to prawdziwa bomba zdrowotna. Zawiera:

  • Inulinę – błonnik prebiotyczny wspomagający florę jelitową
  • Witamina C – wspiera odporność, działa przeciwutleniająco
  • Witamina K – niezbędna dla krzepliwości krwi i zdrowych kości
  • Kwas mlekowy – wspomaga trawienie i florę jelitową
  • Potas – obniża ciśnienie krwi, reguluje gospodarkę wodną
  • Cynk – wspiera układ odpornościowy i regenerację skóry
  • Kwas foliowy – ważny dla kobiet w ciąży, wpływa na produkcję czerwonych krwinek
  • Beta-karoten – przekształcany w witaminę A, korzystny dla oczu

📊 Składniki i wartości odżywcze dla kiszonej cykorii (na 100g)

Składnik Wartość % RWS (Referencyjna Wartość Spożycia)
Energia ok. 20 kcal 1%
Węglowodany 4 g 1%
Błonnik 3 g 12%
Białko 1.5 g 3%
Tłuszcze 0.2 g <1%
Witamina C 10 mg 13%
Witamina K 243 mcg 203%
Kwas foliowy 63 mcg 16%
Potas 420 mg 12%
Inulina ~3 g –
Indeks glikemiczny ~15 niski IG

<ŹRÓDŁA: USDA Food Data Central, PubMed, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej>

🌍 Występowanie kiszonej cykorii na świecie i import do Polski

Kiszona cykoria popularna jest zwłaszcza w krajach Beneluksu (Belgia, Holandia), gdzie witloof (biała cykoria) to powszechne warzywo. Również we Francji i Niemczech spotyka się kiszoną wersję tego warzywa, szczególnie w restauracjach typu „farm to table”.

Do Polski cykoria trafia głównie z:

  • Belgii – jako świeże witloof
  • Holandii – import organicznych kiszonych warzyw
  • Niemiec – kiszonki rzemieślnicze (fermentowane sałatki, kiszona cykoria z dodatkami)

👩‍🌾 Uprawa cykorii w Polsce

Cykoria uprawiana jest szeroko w centralnej Polsce, szczególnie na Kujawach, Mazowszu i Lubelszczyźnie. Jej uprawa zaczyna się w maju–czerwcu. Po zbiorze liście są przechowywane lub przeznaczane do kiszenia.

🌿 Czy można jeść kiszoną cykorię na surowo?

Tak! Kiszoną cykorię można spożywać bez obróbki termicznej – jako dodatek do kanapek, sałatek lub przekąsek. Dzięki procesowi fermentacji jest nie tylko bezpieczna, ale również wspomaga trawienie. Upewnij się jednak, że jest przechowywana w lodówce i zakiszona w warunkach higienicznych.

🌱 Kiedy i jak sadzić cykorię?

  • Sadzenie nasion: od końca maja do czerwca (gdy temperatura gleby wynosi około 10–15°C)
  • Zbiór: od października do grudnia
  • Przechowywanie: w ciemnej, chłodnej piwnicy lub lodówce przez max. 3 miesiące
  • Kwitnienie w stanie dzikim: od czerwca do sierpnia

🥫 Popularne przetwory z kiszoną cykorią

  • Kiszonka solo – cykoria z solanką
  • Kiszonka wielowarzywna – z marchewką, czosnkiem, cebulą
  • Cykoria kimchi – z dodatkiem chili, fermentowane na ostro
  • Pasta probiotyczna z kiszonej cykorii – do smarowania kanapek

🍽️ Do jakich dań pasuje kiszona cykoria?

  • Sałatki z jajkiem sadzonym lub jajkiem na twardo
  • Kanapki z hummusem i warzywami
  • Wrapy warzywne z tortillą
  • Surówki z marchewką i jabłkiem
  • Risotto cytrynowe z dodatkiem kiszonej cykorii
  • Burrito warzywne z kiszoną cykorią

🌏 Popularne dania z kiszoną cykorią – kuchnie świata

🇰🇷 Korea: kimchi z cykorią
Składniki: cykoria, czosnek, imbir, cebula, chili w proszku gochugaru, sos rybny.
Przygotowanie: warzywa miesza się z pastą, fermentuje do tygodnia w słoju.

🇫🇷 Francja: Gratin z kiszoną cykorią
Składniki: kiszona cykoria, śmietana, ser gruyère, szynka
Pieczona zapiekanka warzywna o słodko-kwaśnym profilu.

🇩🇪 Niemcy: Sałatka ziemniaczana z kiszoną cykorią
Składniki: ziemniaki, kiszona cykoria, ogórek kiszony, oliwa, cebula
Kwasowość cykorii podkreśla neutralność ziemniaka.

🍳 Sekrety kuchni – sztuczki kulinarne

✓ Przed dodaniem do ogólnej potrawy opłucz kiszoną cykorię, by złagodzić kwaśność
✓ Dodaj kilka kropel cytryny po fermentacji dla aromatycznego podbicia smaku
✓ Łącz z tłuszczami (np. oliwą), by poprawić przyswajalność witamin A i K
✓ Kiszoną cykorię można miksować i używać jako baza do sosów i past

🔍 Ciekawostki i ostrzeżenia

📌 Kiszenie cykorii redukuje jej gorycz!
📌 Cykoria zawiera inulinę – naturalny prebiotyk korzystny dla jelit
📌 Przeciwwskazana w dużych ilościach u osób z kamicą żółciową/zaburzeniami woreczka żółciowego
📌 Rzadki alergen – jednak niektóre osoby mogą źle reagować z powodu fermentacji i aminy biogenne

<ŹRÓDŁA: EFSA Journal, PubMed Central>

📅 Kiedy jest sezon na kiszoną cykorię?

Sezon przypada głównie na jesień i zimę (październik – luty). Wtedy cykoria jest najtańsza i najłatwiej dostępna do kiszenia.

💰 Ceny cykorii w Polsce (średnie)

  • Sierpień–Wrzesień: 9–11 zł/kg (nabrzmiała cena – początek sezonu)
  • Październik–Grudzień: 5–7 zł/kg (najtaniej – szczyt sezonu)
  • Styczeń–Marzec: 6–8 zł/kg (zapasy z przechowalni)
  • Kwiecień–Lipiec: 10–12 zł/kg (brak dostępności – cena znacznie wyższa)

🧾 Podsumowanie: dlaczego warto jeść kiszoną cykorię?

  • Bogata w probiotyki i prebiotyki
  • Zawiera witaminy K, C, kwas foliowy i minerały jak potas i cynk
  • Ma niski indeks glikemiczny
  • Wzmacnia odporność, wspomaga trawienie
  • Jest kulinarnie wszechstronna i łatwa do domowego przygotowania

📚 Źródła:

Smacznego fermentowanego odkrywania! 🥄