🥦 Kalarepa – FAQ: Wszystko, co musisz wiedzieć o tej zdrowej bulwie

Kalarepa to jedno z najbardziej niedocenionych, a równocześnie bogatych w składniki odżywcze warzyw w naszej kuchni. Choć przez wielu kojarzona głównie z działką i domową zupą, coraz częściej zyskuje uznanie także w kuchniach świata. W tym artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania na temat kalarepy, przedstawimy informacje o jej wartościach odżywczych, przepisach, uprawie i aspektach zdrowotnych. A wszystko podparte wiedzą naukową.


🥬 Co to jest kalarepa?

Kalarepa (Brassica oleracea var. gongylodes) to warzywo należące do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Jej jadalną częścią jest zgrubiały pęd (zdrewniała łodyga), który przypomina kulistą bulwę o jasnozielonej lub fioletowej skórce.

Smakiem przypomina delikatną mieszankę rzodkiewki i kapusty. Można ją jeść zarówno na surowo, jak i po obróbce termicznej.


🛒 Najpopularniejsze odmiany kalarepy dostępne w Polsce

W Polsce dostępne są zarówno krajowe, jak i zagraniczne odmiany kalarepy. Oto kilka najpopularniejszych:

  • 🟢 Kalarepa ‘Wenerka’ – wczesna, jasnozielona, łagodny smak
  • 🟡 ‘Delikates Biała’ – średniowczesna, słodka i soczysta
  • 🟣 ‘Azur Star’ – fioletowa skórka, bardzo delikatny miąższ
  • 🟢 ‘Gigant’ – duża odmiana, dobra do gotowania
  • 🌍 Importowane: odmiany z Holandii i Niemiec (np. ‘Ballot F1’, ‘Kossak’)

🧪 Składniki odżywcze i ich działanie na zdrowie

Kalarepa jest niskokaloryczna, bogata w witaminy i związki bioaktywne.

  • 🥗 Błonnik – poprawia trawienie, reguluje poziom cukru
  • 💪 Witamina C – silny antyoksydant, wspomaga odporność
  • 🧠 Witamina B6 – wspomaga układ nerwowy i metabolizm
  • 🦴 Wapń – niezbędny dla zdrowych kości
  • 🩺 Potas – wspomaga regulację ciśnienia krwi
  • 💧 Woda – ok. 91% masy, idealna przy diecie odchudzającej
  • 🛡️ Glukozynolany – działanie przeciwnowotworowe (wg badań nad warzywami krzyżowymi)¹

📊 Składniki odżywcze kalarepy na 100 g

Źródło: USDA FoodData Central¹⁾

Składnik Wartość w 100 g % RWS*
Woda 91 g
Kalorie 27 kcal 1%
Błonnik 3.6 g 14%
Węglowodany 6.2 g 2%
Białko 1.7 g 3%
Tłuszcz 0.1 g <1%
Witamina C 62 mg 82%
Witamina B6 0.2 mg 15%
Wapń 24 mg 2%
Potas 350 mg 10%
Fosfor 46 mg 6%
Indeks Glikemiczny około 20 Niski

*RWS – Referencyjna Wartość Spożycia dla osoby dorosłej


🌍 Występowanie i import kalarepy – skąd do nas trafia?

Kalarepa uprawiana jest w większości krajów o umiarkowanym klimacie. Kraje przodujące w światowej produkcji to:

  • 🇨🇳 Chiny
  • 🇮🇳 Indie
  • 🇩🇪 Niemcy
  • 🇵🇱 Polska

Najwięksi eksporterzy kalarepy do Polski według Głównego Urzędu Statystycznego (2022):

  • 🇳🇱 Holandia
  • 🇩🇪 Niemcy
  • 🇮🇹 Włochy

🌱 Uprawa kalarepy w Polsce

Kalarepa doskonale radzi sobie w polskim klimacie. Uprawy prowadzone są zarówno w szklarniach, jak i na otwartym gruncie.

Największe ośrodki uprawne:

  • Mazowsze
  • Wielkopolska
  • Małopolska

🥗 Czy można jeść kalarepę na surowo?

Tak! Kalarepa to jedno z tych warzyw, które można bezpiecznie spożywać na surowo (po obraniu ze skórki). Jest chrupiąca i soczysta, świetnie sprawdza się w sałatkach, sokach i jako przekąska.

❗ Uwaga: osoby z problemami tarczycowymi powinny ograniczyć surową kalarepę ze względu na goitrogeny.


🌸 Kiedy sadzić, zbierać i jak przechowywać kalarepę?

  • 🗓️ Sadzenie: od marca do lipca
  • 🌼 Kwitnienie: rzadkie w uprawie warzywnej, kalarepa zbierana jest przed kwitnieniem
  • 🌾 Zbiór: maj – listopad (zależnie od terminu siewu)
  • ❄️ Przechowywanie: w lodówce do 2 tygodni, w chłodni 1–2 miesiące (temp. ok. 0°C)

🍯 Przetwory z kalarepy – co można przygotować?

Kalarepa świetnie nadaje się do:

  • 🥒 Kiszonek (kalarepa kiszona z marchewką i imbirem)
  • 🫙 Konserw (z dodatkiem octu jabłkowego)
  • 🥣 Ostrych past warzywnych z chili i czosnkiem
  • 🧃 Soków warzywnych z selerem i jabłkiem

🍽️ Zastosowanie kulinarne – dania z różnych stron świata

🥗 Kuchnia polska:

  • Zupa z kalarepy – na bulionie warzywnym z koperkiem
  • Kalarepa faszerowana mięsem mielonym i kaszą

🇩🇪 Kuchnia niemiecka:

  • Gedünstete Kohlrabi (duszona kalarepa w sosie śmietanowym z koperkiem)

🇮🇳 Kuchnia indyjska:

  • Navalkol Sabzi – curry z kalarepy, z przyprawami: kumin, kurkuma, chili

🇫🇷 Kuchnia francuska:

  • Gratin de chou-rave – gratinowane plastry kalarepy z serem i beszamelem

🇰🇷 Kuchnia koreańska:

  • Mu Namul – surówka z surowej kalarepy z sezamem i pastą miso

🧑‍🍳 Sekrety kulinarne kalarepy

✅ Najlepiej smakuje młoda, mała bulwa – jest słodsza i mniej włóknista
✅ Po obraniu warto ją zanurzyć w wodzie z cytryną – nie ciemnieje
✅ Kalarepę można zamrozić po blanszowaniu – świetna do zup
✅ W liściach kalarepy także znajdziesz składniki odżywcze – nie wyrzucaj!


🤔 Ciekawostki i ostrzeżenia

👉 Kalarepa zawiera glukozynolany, które mają potencjalne działanie przeciwnowotworowe, ale w dużych ilościach mogą wpływać na pracę tarczycy²
👉 To warzywo technicznie nie jest korzeniem – jadalna jest zgrubiała łodyga
👉 Nazwa pochodzi od włoskiego "cavolo rapa" – „kapusta rzepa”
👉 Osoby z zespołem jelita drażliwego (IBS) powinny uważać – kalarepa zawiera FODMAPs³


⚠️ Czy kalarepa może uczulać?

Kalarepa rzadko wywołuje alergie, ale jak wszystkie warzywa kapustne, może powodować wzdęcia. Uczulenia pokarmowe na kapustowate są rzadkie, lecz możliwe.


📅 Sezonowość i ceny kalarepy w Polsce

  • 👨‍🌾 Sezon zbiorów: od maja do października
  • 💸 Ceny:
    • Maj – czerwiec: 6–8 zł/kg (najwyższe)
    • Lipiec – wrzesień: 3–4 zł/kg (najtaniej)
    • Październik – listopad: 4–6 zł/kg

Najtaniej kupować kalarepę latem – w sezonie szczytowym.


✅ Podsumowanie

Kalarepa to warzywo o niezwykle bogatych właściwościach zdrowotnych, niskim indeksie glikemicznym i wielu zastosowaniach kulinarnych. Można ją jeść na surowo i po obróbce, świetnie się komponuje z różnymi kuchniami świata. Warto ją włączyć do diety – dla zdrowia, smaku i różnorodności.


📚 Źródła:

  1. USDA FoodData Central: https://fdc.nal.usda.gov/
  2. Zhang Y. et al., "Glucosinolate breakdown and its implications for health benefits", Nutrients, 2019.
  3. National Institute of Health: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
  4. GUS – import i eksport warzyw (https://stat.gov.pl/)
  5. EFSA Dietary Reference Values

Chcesz więcej przepisów z kalarepą? Daj znać! 🥰