Seler korzeniowy to wartościowe warzywo korzeniowe, którego smak i właściwości zdrowotne od wieków są cenione w kuchni i medycynie naturalnej. W tym artykule odpowiemy na najczęściej zadawane pytania i zagłębimy się w temat tego warzywa od strony botanicznej, dietetycznej i kulinarnej 📚
Seler korzeniowy (Apium graveolens var. rapaceum) należy do rodziny selerowatych (Apiaceae). Jest to dwuletnia roślina, w której oprócz liści najcenniejszą częścią jest zgrubiały korzeń. Charakteryzuje się intensywnym aromatem i białym, mięsistym wnętrzem.
Używany jest zarówno na surowo, jak i po obróbce cieplnej – w zupach, sałatkach, puree, a także jako przyprawa.
W Polsce uprawia się i sprzedaje wiele odmian selera korzeniowego dostosowanych do klimatu i rodzaju gleby. Oto najpopularniejsze:
Seler korzeniowy to prawdziwa bomba odżywcza! Na 100 g zawiera:
📉 Indeks glikemiczny: niski, ~35
Źródła: USDA FoodData Central, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH, EFSA
Najwięksi producenci selera korzeniowego to:
Seler trafiający do Polski często pochodzi z Holandii, Niemiec oraz Francji. Polska również jest eksporterem – m.in. na Litwę i do Czech.
Seler to warzywo klimatu umiarkowanego. Preferuje gleby gliniaste, próchnicze i stanowiska słoneczne.
🧑🌾 Sadzenie: przeważnie zaczyna się od rozsady (marzec–kwiecień), wysadzanie do gruntu następuje w maju
🌼 Kwitnienie: zazwyczaj w drugim roku (przy uprawie nasiennej)
🧺 Zbiór: od września do listopada
🥶 Przechowywanie: w chłodniach lub piwnicach, w wilgotnym piasku. Może wytrzymać 3–5 miesięcy
Tak, seler korzeniowy można spożywać na surowo! Należy go jednak dokładnie umyć i obrać ze względu na możliwą obecność pozostałości pestycydów 🌿 Przykłady zastosowania na surowo:
Najpopularniejsze to:
Pasują do:
🥘 Francja – Purée z selera (Purée de céleri-rave)
Składniki: seler, mleko/śmietana, masło, gałka muszkatołowa. Gotowany seler miksuje się do kremowej konsystencji. Doskonale pasuje do steków.
🍛 Indie – Selerowa curry (chutney z selera i przypraw)
Składniki: seler, cebula, czosnek, kolendra, imbir, pomidor. Warzywa są duszone z przyprawami na gęsty chutney.
🇵🇱 Polska – Zupa jarzynowa
Seler stanowi kluczowy składnik wywaru. Dodaje się go także do rosołu, dań z soczewicy itp.
🌮 USA – Selerowe frytki (zdrowsza alternatywa)
Korzeń selera kroi się w słupki, skrapla oliwą i piecze 25 min w 200°C. Posypuje solą i ziołami.
🕵️♂️ Triki kuchenne:
🧬 Może działać uwrażliwiająco — seler zawiera związki (furanokumaryny) zwiększające wrażliwość na światło UV i może działać fotouczulająco
🍲 Wegetarianie i weganie często używają go zamiast mięsa dzięki jego „rosołowemu” aromatowi
⚠️ Alergen – seler korzeniowy znajduje się na liście głównych alergenów pokarmowych UE (obowiązek oznaczania)
🌕 Seler był ceniony już w starożytnej Grecji – uważano go za świętą roślinę
Źródła: Polskie Towarzystwo Alergologiczne, EFSA, PUBMED
👜 RADA: Najlepiej kupować seler korzeniowy tuż po zbiorach — IV kwartał roku gwarantuje najniższe ceny i najlepszą jakość
Seler korzeniowy to wszechstronne, zdrowe warzywo: odżywcze, niskokaloryczne, bogate w witaminę K i C. Można go jeść na surowo, gotować, piec, kisić – sprawdza się w wielu kuchniach. Sezon jego obfitości przypada na jesień i zimę. Uważaj jednak: seler to potencjalny alergen, szczególnie u osób wrażliwych.
🥦 Jeśli cenisz zdrowe jedzenie i chcesz odkryć wszystko na temat warzyw korzeniowych – seler korzeniowy powinien znaleźć się w Twojej kuchni na stałe!