🥦 FAQ o Rabarbarze – Wszystko, co musisz wiedzieć o tym warzywie!

Rabarbar to roślina wieloletnia, często błędnie uznawana za owoc ze względu na swoje użycie kulinarne. Choć jest kojarzony głównie z deserami, ma wiele wartości odżywczych i zastosowań. W tym artykule znajdziesz szczegółowe odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące rabarbaru.

🥕 Co to jest rabarbar?

Rabarbar (Rheum rhabarbarum) to roślina z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Częścią jadalną są ogonki liściowe, które mają kwaśny smak i czerwonawy lub zielonkawy kolor. Liście rabarbaru są niejadalne i toksyczne ze względu na wysoką zawartość szczawianów wapnia.

🌿 Najpopularniejsze rodzaje rabarbaru w handlu

W Polsce i w Europie spotyka się kilka głównych odmian rabarbaru:

  • Rabarbar Malinowy – ma intensywnie czerwony kolor i słodszy smak.
  • Rabarbar Victoria – jasnozielony z różowym nalotem, najczęstszy w polskich ogrodach.
  • Rabarbar Holenderski – duże, mięsiste ogonki, bardzo plenny.
  • Rabarbar Karpow Lipieński – tradycyjna odmiana dobrze przystosowana do polskiego klimatu.
  • Rabarbar Gigant – o bardzo grubych i długich ogonkach.
  • Rabarbar Canada Red – o ciemnoczerwonym kolorze i słodszym smaku.
  • Rabarbar Champagne – delikatny w smaku, różowa barwa.

🧪 Jakie substancje i witaminy zawiera rabarbar?

Rabarbar to bogactwo wielu cennych substancji:

  • Witamina K – ważna dla krzepnięcia krwi i zdrowia kości.
  • Witamina C – wzmacnia odporność i działa antyoksydacyjnie.
  • Wapń – niezbędny dla zdrowych kości i zębów.
  • Magnez – wpływa na układ nerwowy i mięśniowy.
  • Błonnik – reguluje trawienie i poziom cukru we krwi.
  • Antocyjany – naturalne barwniki o działaniu antyoksydacyjnym.
  • Kwas foliowy – istotny zwłaszcza dla kobiet w ciąży.

Źródła:
i. USDA FoodData Central
ii. National Institutes of Health – Office of Dietary Supplements

🍎 Składniki odżywcze w rabarbarze (na 100g)

  • Kalorie: 21 kcal
  • Białko: 0,9 g
  • Tłuszcze: 0,2 g
  • Węglowodany: 4,5 g
  • Błonnik: 1,8 g
  • Witamina K: 29,3 µg – 37% RWS
  • Witamina C: 8 mg – 9% RWS
  • Wapń: 86 mg – 8,6% RWS
  • Magnez: 12 mg – 3% RWS
  • Potas: 288 mg – 8% RWS
  • Kwas foliowy: 7 µg – 1,8% RWS
  • Indeks glikemiczny: około 15 (niski)

Źródła:
i. USDA FoodData Central
ii. Żywienie Człowieka – PZWL 2020

🌍 Gdzie występuje rabarbar na świecie i kto nim handluje?

Rabarbar pochodzi z Azji (głównie Chiny i Tybet), gdzie przez wieki używano go jako zioła leczniczego. W Europie uprawiany od XVI wieku. Główne kraje eksportujące rabarbar to:

  • Chiny – największy producent na świecie
  • Holandia
  • Niemcy
  • USA
  • Wielka Brytania

Do Polski rabarbar importowany jest głównie z Holandii, Niemiec, a także lokalnie uprawiany.

🌱 Uprawa rabarbaru w Polsce

Rabarbar jest łatwy w uprawie. Lubi gleby próchniczne, wilgotne, zasobne w składniki odżywcze. Może rosnąć w jednym miejscu nawet 10 lat.

Rady dotyczące uprawy:

  • Sadzenie: najlepiej wczesną wiosną (marzec–kwiecień) lub jesienią (wrzesień–październik).
  • Rozmnażanie: przez podział karp (fragmenty korzeni).
  • Stanowisko: słoneczne lub półcień.

🌸 Kiedy kwitnie i dojrzewa rabarbar?

Rabarbar zawiązuje pędy kwiatowe zwykle w maju lub czerwcu. Te pędy należy usuwać, by roślina nie traciła energii na kwitnienie.

🍽 Czy można jeść rabarbar na surowo?

Tak, ogonki liściowe można jeść na surowo – najlepiej młode, jasnozielone lub czerwone. Należy jednak spożywać z umiarem – zawierają kwas szczawiowy, który w nadmiarze może wiązać wapń i prowadzić do niedoborów. Liście są toksyczne i NIE WOLNO ich jeść!

🧺 Kiedy zbieramy rabarbar i jak go przechowywać?

  • Zbiór: Od końca kwietnia do czerwca. Nie zbiera się po 24 czerwca — wtedy wzrasta zawartość kwasu szczawiowego.
  • Przechowywanie: W lodówce do 1 tygodnia owinięty w papier lub szczelnie zamknięty pojemnik. Można mrozić.

🥣 Przetwory z rabarbaru

Najpopularniejsze:

  • Kompot z rabarbaru – orzeźwiający, kwaśny
  • Dżem / konfitura – często z truskawką lub jabłkiem
  • Syropy owocowe – do wody lub lemoniady
  • Kisiel lub żelki domowe – baza deserów
  • Soki przecierane – bogate w witaminy

Pasują do:

  • Ciast drożdżowych, kruchych i muffinek
  • Puddingu, lodów, naleśników
  • Potraw z wołowiną (np. kompot jako sos kwaśny)

🍛 Popularne dania z rabarbarem z różnych kuchni

🧁 Angielska „Rhubarb Crumble” – duszony rabarbar pod kruszonką. Klasyczny deser brytyjski.

Składniki:

  • 500 g rabarbaru
  • 100 g cukru
  • 150 g mąki
  • 100 g masła
  • 50 g płatków owsianych

🤤 Kompot rabarbarowy – klasyk kuchni polskiej. Gotowany z cukrem, często z dodatkiem imbiru lub mięty.

🥧 Tarta z rabarbarem – francuska klasyka z kruchego ciasta, z rabarbarem i jajeczną masą.

🍖 Chutney z rabarbaru – kuchnia indyjska. Kwaśno-słodki sos do mięs i curry.

🍯 Rabarbar pieczony z miodem i wanilią – minimalistyczna wersja deseru, idealna z jogurtem greckim.

🧂 Sekrety kulinarne: jak gotować rabarbar?

  • Nigdy nie gotuj w metalowych garnkach (zmienia smak i barwę).
  • Jeśli rabarbar jest bardzo kwaśny, dodaj odrobinę sody oczyszczonej (zneutralizuje kwasy).
  • Zbyt długo gotowany rabarbar traci kolor – duszenie krótkie (5–8 min) zachowuje świeżość.
  • Rabarbar świetnie łączy się z imbirem, wanilią, truskawką i jabłkiem.
  • Można go zamarynować z octem jabłkowym – pasuje do dań mięsnych i serów.

🔍 Ciekawostki i ostrzeżenia

🧠 Ciekawostka: W starożytnych Chinach rabarbar stosowano jako środek przeczyszczający – wpisywano go do medycyny tradycyjnej już 2000 lat temu!

⛔ Ostrzeżenie: Liście rabarbaru są toksyczne – zawierają ok. 0,5% kwasu szczawiowego. Ich spożycie może prowadzić do zatrucia.

👄 Alergia: Rzadko, ale możliwa. Objawy: świąd jamy ustnej, warg, pokrzywka.

🌞 Sezon na rabarbar i ceny

  • W Polsce sezon zaczyna się w końcu kwietnia i trwa do końca czerwca.
  • Najwyższe ceny: kwiecień–początek maja (12–18 zł/kg)
  • Najniższe ceny: maj–czerwiec (5–6 zł/kg)

WARTO KUPIĆ RABARBAR W DRUGIEJ POŁOWIE MAJA – najwięcej i najtaniej!

📌 Podsumowanie

Rabarbar to nie tylko pyszny dodatek do ciast, ale również warzywo o wyjątkowych właściwościach prozdrowotnych. Zawiera dużo witaminy K, C, wapnia i magnezu, a przy tym jest niskokaloryczny i ma niski indeks glikemiczny. Uprawiany lokalnie i łatwo dostępny w sezonie, rabarbar doskonale sprawdza się w kuchni – zarówno na słodko, jak i w wersji wytrawnej. Pamiętaj jednak, by nie jeść jego liści i spożywać z umiarem ze względu na kwas szczawiowy.

📚 Źródła:

🌱 Życzymy smacznego i bezpiecznego korzystania z rabarbaru w swojej kuchni!