🇳🇿 Czym jest feijoa? – FAQ o owocu przyszłości

Feijoa (aka: ananasowiec, gujawa brazylijska, Acca sellowiana) to tropikalna roślina pochodząca z Ameryki Południowej, która zyskuje coraz większą popularność w Polsce i Europie. W niniejszym artykule w formie FAQ odpowiadamy na wszystkie najważniejsze pytania dotyczące feijoa – od składu po zastosowanie w kuchni.

🥝 Co to jest feijoa?

Feijoa to wiecznie zielony krzew lub małe drzewo, wytwarzające jadalne owoce o zielonej, lekko chropowatej skórce i soczystym, pachnącym wnętrzu. Smak feijoa jest unikalny – przypomina połączenie ananasa, truskawki i mięty. Owoc ten często opisywany jest jako "naturalny cukierek natury".

🌱 Najpopularniejsze rodzaje feijoa dostępne w handlu

Na rynku, także w Polsce (przede wszystkim sklepy z ekoproduktami i markety premium), dominują następujące odmiany feijoa:

  • Apollo – soczysty, bardzo słodki, duży owoc
  • Unique – jedna z najpopularniejszych odmian na świecie, dostępna także w Polsce
  • Triumph – doskonała do przetworów
  • Mammoth – duży owoc, łatwy do filetowania
  • Coolidge – doskonała do uprawy doniczkowej

🌿 Składniki aktywne i witaminy w feijoa – co dobrego zawiera?

Feijoa to prawdziwa bomba odżywcza. Oto jej najważniejsze składniki i ich wpływ na zdrowie:

  • Witamina C (32.9 mg/100g, ~55% RWS) – wspomaga odporność, działa antyoksydacyjnie
  • Witamina B6 – poprawia funkcjonowanie układu nerwowego
  • Kwas foliowy (23 µg/100g) – niezbędny m.in. u kobiet w ciąży
  • Jod – jeden z niewielu owoców naturalnie bogatych w jod, wspiera pracę tarczycy
  • Błonnik (6.4 g/100g) – wspomaga trawienie, reguluje poziom cukru
  • Polifenole i flawonoidy – działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe
  • Potas (172 mg/100g) – reguluje ciśnienie krwi i pracę serca

📊 Składniki odżywcze i wartości na 100g

  • Kalorie: 55 kcal
  • Białko: 0.98 g
  • Tłuszcze: 0.6 g
  • Węglowodany: 13 g
  • Błonnik: 6.4 g
  • Cukry: 8.2 g
  • Witamina C: 32.9 mg (55% RWS)
  • Jod: do 7 µg (do 5% RWS)
  • Kwas foliowy: 23 µg (5.75% RWS)
  • Indeks glikemiczny: 35 (niski)

Źródła: USDA FoodData Central, NIH, European Journal of Nutrition

🗺️ Występowanie feijoa i import do Polski

Feijoa naturalnie występuje w Brazylii, Urugwaju, Paragwaju i północnej Argentynie. Obecnie uprawiana jest także w:

  • Nowej Zelandii (największy eksporter)
  • Kolumbii
  • Kalifornii
  • Południowej Europie (Portugalia, Hiszpania, Włochy)

Polska importuje feijoa głównie z Nowej Zelandii i Kolumbii (dostawy od października do grudnia). Coraz częściej feijoa pojawia się też na rynku jako produkt z Hiszpanii.

🌱 Czy da się uprawiać feijoa w Polsce?

Tak, choć wymaga to trudnych warunków. Feijoa znosi mrozy do -11°C, zatem uprawa możliwa jest jedynie w najcieplejszych rejonach Polski lub pod osłonami (szklarnie, oranżerie). W Polsce najczęściej uprawiana amatorsko w doniczkach i chowana na zimę do wnętrz.

🍴 Jak i kiedy jeść feijoa?

Feijoa można jeść na surowo – najlepiej przekroić owoc na pół i wyjadać miąższ łyżeczką. Niektórzy jedzą także cienką skórkę (bogata w antyoksydanty), choć ma lekko gorzkawy smak.

Dojrzałe owoce są miękkie, o bardzo intensywnym, słodko-kwaskowym aromacie. Należy je spożyć w ciągu 3–5 dni od zebrania lub przechowywać w lodówce maksymalnie tydzień.

🌸 Kiedy feijoa kwitnie i owocuje?

  • Kwitnienie: późna wiosna / początek lata (maj–czerwiec w Polsce pod osłonami)
  • Owocowanie: jesień (wrzesień–grudzień)
  • Zbiór: Gdy owoce lekko opadają (objaw dojrzałości), zwykle jesienią

🍯 Przetwory z feijoa – co i jak?

Feijoa nadaje się idealnie do:

  • Dżemów i konfitur (naturalna pektyna żeluje przetwory)
  • Kompotów
  • Smoothies i soków
  • Nalewek i win domowych
  • Chutney do mięs i sera

Pasuje idealnie do dań z:

  • Dziczyzną i kaczką
  • Ryżem i komosą
  • Jogurtów i musli
  • Lodów i deserów mlecznych

🇧🇷 Popularne dania z feijoa – z różnych kuchni świata

🥗 Feijoa Ceviche (Peru/Brazylia)

  • Składniki: feijoa, cebula, kolendra, limonka, chili, sól morska
  • Opis: Odświeżający, pikantny ceviche owocowy, idealny na lato!
  • Przygotowanie: Pokroić feijoa, wymieszać z sokiem z limonki i przyprawami, marynować 30–60 min

🍰 Ciasto Feijoa Crumble (Nowa Zelandia)

  • Składniki: feijoa, brązowy cukier, płatki owsiane, masło
  • Opis: Deser z kruchego ciasta z nadzieniem z feijoa
  • Przygotowanie: Feijoa pokroić i posypać cukrem, przykryć kruszonką i piec 35 min

🍲 Curry z feijoa i tofu (Indie z twistem)

  • Składniki: puree z feijoa, mleko kokosowe, tofu, przyprawy indyjskie
  • Opis: Łagodne, owocowe curry z tropikalnym aromatem
  • Przygotowanie: Usmażyć tofu, dodać pastę z feijoa, mleko kokosowe i przyprawy

🧁 Muffiny feijoa z orzechami

  • Składniki: mąka, jajka, cukier trzcinowy, feijoa, orzechy włoskie
  • Przygotowanie: Pokrojone feijoa dodać do masy muffinowej, piec 25 min

🧑‍🍳 Sekrety kulinarne podczas przygotowywania feijoa

👩‍🍳 Feijoa przyspiesza dojrzewanie jabłek – można ich użyć razem do kontrolowanej fermentacji domowej

👩‍🍳 Skórka feijoa zawiera olejki eteryczne – drobno siekana dodana do przetworów podkręca aromat

👩‍🍳 Po ugotowaniu feijoa nabiera miękkiej tekstury, idealna jako nadzienie do pierogów lub ciasta

👩‍🍳 Owoce fermentowane feijoa nadają się jako startery do kefiru lub kombuchy

🤔 Ciekawostki i ostrzeżenia

⚠️ Uwaga na niedojrzałe owoce – mogą powodować lekkie zaburzenia trawienne

🛡️ Niektóre osoby uczulone na inne owoce tropikalne (np. kiwi) mogą być wrażliwe na feijoa – choć nie jest to klasyfikowany alergen pokarmowy (źródło: FAO)

🧠 Feijoa może wspomagać funkcje poznawcze dzięki zawartości kwasu galusowego i tokoferoli (źródło: International Journal of Molecular Sciences)

📉 Liście feijoa zawierają związki o działaniu przeciwcukrzycowym – trwają badania nad ich wykorzystaniem w fitoterapii

📅 Kiedy sezon na feijoa i jaka cena?

W Polsce feijoa dostępna jest zazwyczaj od października do stycznia (import Nowa Zelandia i Kolumbia)

💸 Ceny (średnie hurtowe/kg na rynku polskim):

  • Październik: 40–50 zł/kg (wysoka cena — początek sezonu)
  • Listopad: 30–40 zł/kg
  • Grudzień: 25–30 zł/kg (najkorzystniejszy zakup)
  • Styczeń: 35–45 zł/kg (koniec sezonu)

Zakupy najlepiej robić w grudniu – najlepszy stosunek jakości do ceny.

🧾 Podsumowanie

Feijoa to egzotyczny owoc pełen witaminy C, jodu i unikalnych składników działających prozdrowotnie. Dzięki swej różnorodności zastosowań kulinarnych i łatwości przetwarzania, idealnie wpisuje się w trend zdrowego odżywiania. Chociaż w Polsce uprawia się ją sporadycznie, dzięki importowi z Nowej Zelandii i Ameryki Południowej każdy może spróbować tych "zielonych skarbów tropiku".

📚 Użyte źródła:

  • USDA FoodData Central: Feijoa Raw (https://fdc.nal.usda.gov)
  • International Journal of Food Sciences & Nutrition
  • European Journal of Nutrition
  • FAO/WHO Allergen Database
  • Rekomendacje WHO i EFSA dotyczące spożycia jodu i błonnika
  • https://hort.purdue.edu/newcrop/morton/feijoa.html
  • International Journal of Molecular Sciences 2020; “Bioactivity of Acca sellowiana extracts”

🍃 Jeśli chcesz eksperymentować w kuchni i jednocześnie dbać o zdrowie – feijoa może być Twoją nową ulubioną przekąską!